Weerstand is nodig om tot leren te komen; het hoort echt bij leren. Dat betoogt Bert Wienen in zijn nieuwe boek Inclusief onderwijs. Al eerder hoorde ik Wienen spreken en nu heb ik zijn boek er maar eens bij gepakt. Het is verhelderen om te lezen hoe hij schetst wat er aan de hand is met het onderwijs in Nederland. Door de psychologisering en de therapeutisering proberen we als samenleving op alle mogelijke manieren hindernissen weg te nemen. Dan zou het individuele kind zonder hindernissen tot leren moeten komen. Wienen stelt dat dit juist een averechts effect heeft. Weerstand is noodzakelijk om te leren. 

Dat blijft natuurlijk spannend. Wie kent niet die spanning om in iets nieuws stappen of een volgende stap zetten? Ik moest daarbij denken aan de metafoor van de leerkuil. De learning pit werd bedacht door filosofiedocent James Nottingham. Hij beschreef hoe zijn leerlingen een lastig onderwerp te lijf konden gaan en wat er dan gebeurde. Ondertussen lijkt de leerkuil een soort algemene leerervaring te beschrijven. Je begint met leren en dan valt het tegen; je belandt in de kuil. En daar kom je ook nog eens een mentaal muurtje tegen; je komt jezelf tegen of het vraagt meer oefening dan je dacht. Kortom, leren is even niet leuk. Na wat meer tijd, extra oefening of een hulplijntje blijkt het toch te gaan lukken. Je krabbelt langzaam op en gaandeweg krijg je succes. Uiteindelijk lukt het, je kunt het en je laat de leerkuil achter je. Voor jezelf trek je de conclusie: ik moest dus echt doorzetten. En heel vaak is de slotsom ook: leren is toch leuk! Zonder weerstand was dat laatste nog maar de vraag …..

Weerstand is wat mij betreft geen vies woord. Het hoort bij het leven. Het is heel realistisch om te leren dat er weerstand is. En ook hoe je er mee om kunt gaan. Daar hebben we als samenleving veel baat bij. Natuurlijk heb ik ook liever dat zaken van een leien dakje gaan. Maar het is net als bij sporten: van meer weerstand word je sterker!